Kryza nadnerczowa czyli inaczej przełom nadnerczowy.
Kryza nadnerczowa jest to ostra niewydolność kory nadnerczy, spowodowana niedoborem kortyzolu. Nadnercza przestają go produkować. Warto podkreślić, że nawet przy odpowiednim rozpoznaniu i leczeniu kryzys nadnerczowy może spowodować śmierć (zależnie od źródeł wynosi ona 3% do nawet 25% pacjentów!).
Kryza nadnerczowa – dlaczego jest taka groźna?
W jej przebiegu występują sytuacje wymienione poniżej, które mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie życia:
- drgawki
- zaburzenia rytmu serca
- śpiączka
- zaburzenia elektrolitowe- hiponatremia (niski sód), hiperkaliemia (wysoki potas), hipoglikemia (niedocukrzenie)
- niedociśnienie (może również prowadzić do niewydolności narządowej)
Komu może zagrażać przełom, kryza nadnerczowa?
Niewydolność nadnerczy, może wystąpić szczególnie u tych grup osób:
– osób z przewlekłą pierwotną niedoczynnością kory nadnerczy (choroba Addisona) w sytuacji zwiększenia zapotrzebowania (np. w ciężkim stresie, odwodnieniu, drgawkach, ciężkiej migrenie, po operacji, urazie, ciężkim wysiłku fizycznym, zatruciu alkoholem)
– w sepsie, zakażeniu bakteryjnym, mykobakteryjnym, grzybiczym, pasożytniczym lub wirusowym
– przy ostrym uszkodzeniu nadnerczy (martwica krwotoczna)
– w przebiegu poporodowej martwicy przysadki (zespół Sheehana) lub udaru krwotocznego przysadki
– w nagłym przerwaniu terapii kortykosteroidami (w przebiegu różnych chorób)
– polekowo (ketokonazol, flukonazol, leki przeciwnowotworowe, mitotan)
Może pojawić się u osoby już cierpiącej na chorobę nadnerczy lub też u kogoś, kto dotychczas nie miał kłopotów z nadnerczami.
Kryza nadnerczowa- co powinno szczególnie Cię zaniepokoić?
Objawy, które mogą sugerować kryzę- przełom nadnerczowy:
– wstrząs (oporny na leki wazopresyjne i płyny)
– osłabienie i zmęczenie
– utrata masy ciała ze zmniejszonym apetytem
– napady hipoglikemii
– anoreksja
– hipotonia ortostatyczna
– tachykardia
– przebarwienia skóry i błon śluzowych
– nudności, wymioty
– biegunka
– bóle brzucha
– brak miesiączki
– zmniejszenie libido
– depresja
– głód soli (rzadko)
Przeważnie jeden pacjent nie ma wszystkich objawów, na przykład wymieniony głód soli występuje tylko u 16% z nich.
Przełom czyli kryza nadnerczowa- jak ją leczyć?
Jak wspomniałam, jest to sytuacja, która może bezpośrednio zagrażać Twojemu życiu. Konieczne jest leczenie szpitalne, najlepiej na monitorowanym oddziale. Podstawą terapii jest hydokortyzon (hormon sterydowy), ponieważ nasz organizm bez hormonów sterydowych nie może funkcjonować, a własnych nagle, mu zabrakło.
Zdecydowanie lepiej jest jednak przeciwdziałać, zapobiegać, niż leczyć ten ostry stan. Pacjenci z grup objętych ryzykiem wystąpienia przełomu nadnerczowego nierzadko są świadomi istniejącego zagrożenia i posiadają przy sobie leki, które powinni w takiej sytuacji zażyć. Część z nich ma przy sobie nawet zaświadczenie o chorobie i wskazanym postępowaniu w przypadku pojawienia się dolegliwości.
Co powinien wiedzieć laik? Przede wszystkim nie bagatelizujemy objawów. Jeśli coś niepokojącego dzieje się z osobą bliską, to do nas należy jej pomóc. Jeśli my sami doświadczamy niepokojących dolegliwości, nie lekceważmy ich. Warto wykonać diagnostykę, lub zgłosić się do SOR, jeśli stan jest poważny. Oczywiście, nie każda biegunka czy depresja, sugeruje rozpoznanie niedoczynności kory nadnerczy, ale już kilka objawów z powyższej listy zdecydowanie powinno włączyć nam “czerwoną lampkę”.
A o sterydach nadnerczowych przeczytasz również tutaj.
.
.
..
.
.
.
.
..
.
.
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK499968/
