Laktoferyna- tajemnicza siostra ferrytyny?

Laktoferyna. Czy faktycznie jest tak ważna, czy to może tylko kolejna moda?

Co to jest laktoferyna? To naturalne białko ochronne (niehemowa glikoproteina) wiążące żelazo. Jest ona składnikiem odżywczym występującym przede wszystkim w mleku ssaków. Jest obecna w wydzielinach zewnątrzwydzielniczych (mleko, łzy, wysięk z nosa, ślinę, śluz oskrzelowy, płyny żołądkowo-jelitowe, śluz szyjkowo-pochwowy i płyn nasienny). Wytwarzają ją także leukocyty (neutrofile) i gromadzi się w miejscach zakażenia. Ma ważne właściwości immunologiczne, jest substancją przeciwbakteryjną i przeciwwirusową.

Uważa się, że laktoferyna jest najbardziej wielowartościowym białkiem występującym u kręgowców. Od czasu odkrycia ponad 50 lat temu, laktoferyna była przedmiotem ponad 3000 badań opisujących jej działania. Ciekawe, prawda? Przejdźmy do szczegółów!

Laktoferyna- funkcje

Głównym jej zadaniem jest wychwytywanie żelaza niezwiązanego z białkami w płynach ustrojowych oraz w obszarach objętych stanem zapalnym. Ma to ograniczyć uszkodzenia wywołane przez wolne rodniki i zmniejszyć dostępność żelaza dla inwazyjnych komórek bakteryjnych, grzybiczych i nowotworowych.

Ma ona działanie:

przeciwdrobnoustrojowe
przeciwwirusowe
przeciwutleniające
przeciwnowotworowe
przeciwzapalne
reguluje ilość żelaza wchłanianego w jelicie
może chelatować żelazo (bezpośrednio lub pośrednio)

Laktoferyna wydaje się mieć zdolność stymulowania układu odpornościowego do przeciwdziałania patogenom i urazom, jednocześnie zapobiegając nadmiernym reakcjom, które są szkodliwe dla naszego organizmu.

Laktoferyna- zastosowanie w praktyce

Obecnie jest ona stosowana w preparatach dla niemowląt, oraz produktach spożywczych. Znajduje zastosowanie w konserwacji żywności, hodowli ryb i higienie jamy ustnej. Proponuje się zalecanie jej także jako terapii wspomagającej w niektórych chorobach jelit. Stwierdzono, że ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe w jelicie, częściowo poprzez bezpośredni wpływ na patogeny, ale prawdopodobnie również wpływając na funkcje odpornościowe błony śluzowej.

Badania donoszą, że colostrum i laktoferyna mogą być ważnymi nutraceutykami w zapobieganiu lub leczeniu wielu dolegliwości.

Naukowcy widzą w tym białku czynnik zmniejszający ryzyko infekcji w protetyce i implantologii. Sugeruje się, ze mógłby to być jeden ze składników suplementów diety, które wpływają na odporność i układ pokarmowy oraz florę bakteryjną człowieka.

Wykazano, że laktoferyna ma działanie przeciwnowotworowe.

Potwierdzono, że ogólnoustrojowe efekty immunomodulacji można uzyskać poprzez doustną suplementację laktoferyny. To znaczy, że rzeczywiście doustne uzupełnianie tego białka może przynieść korzystne efekty.

Czy laktoferyna poprawia poziom żelaza?

No właśnie! Czy tak faktycznie jest? Wiele osób cierpi z powodu działań niepożądanych po przyjmowaniu preparatów żelaza. Czy laktoferyna byłaby dla nich lepszą opcją?

Były prowadzone badania analizujące jej wpływ na niedobór żelaza u kobiet ciężarnych. Wykazano, że laktoferyna poprawia poziom żelaza u niemowląt i kobiet w ciąży. Ponadto może stymulować proliferację i różnicowanie komórek jelitowych, powodując ich rozbudowę i poprawę zdolności absorpcyjnych. Ostatnie odkrycia sugerują również, że doustne leczenie laktoferyną może mieć działanie przeciwzapalne u kobiet w ciąży. Co ciekawe, nie potwierdzono w tej grupie związku TSH ze stężeniem laktoferyny.

Leczenie laktoferyną może mieć korzystny wpływ zapobiegawczy i terapeutyczny na infekcje, stany zapalne i nowotwory, a także poprawiać poziom żelaza.

Laktoferyna wiąże 2 jony żelaza z bardzo wysokim powinowactwem, dzięki czemu białko jest silnym pochłaniaczem żelaza, a nie transporterem żelaza. Ma budowę zbliżoną do transferyny, białka transportującego żelazo, ale różni się od niej między innymi właśnie tym silnym wiązaniem żelaza.

Wyniki licznych badań wskazują, że suplementacja diety laktoferyną może być korzystna w profilaktyce i leczeniu niedokrwistości z niedoboru żelaza. Normalizuje ona homeostazę żelaza, nie tylko ułatwiając jego wchłanianie, ale także hamując procesy zapalne odpowiedzialne za anemię w chorobach przewlekłych. Laktoferyna chroni również przed infekcjami i powikłaniami zapalnymi, wywołanymi diagnostycznymi interwencjami chirurgicznymi u kobiet w ciąży. Korzystne wielokierunkowe działanie tego białka w czasie ciąży obejmuje ponadto hamowanie stresu oksydacyjnego, normalizację mikroflory jelit i dróg rodnych oraz gospodarki węglowodanowo- lipidowej, ochronę bariery jelitowej, wspomaganie gojenia się ran, działanie hipotensyjne, przeciwbólowe i antystresowe.

Laktoferyna- dawkowanie

Badania kliniczne dotyczące suplementacji laktoferyny są ograniczone. Wiemy, że dawki 200 mg laktoferyny dziennie zmniejsza ogólnoustrojowe stany zapalne. Mamy też informacje, że preparaty zawierające 35-833 mg laktoferyny dziennie mogą poprawiać odporność i zmniejszać częstość infekcji układu oddechowego u dzieci i niemowląt. Laktoferyna bydlęca jest łatwo dostępna na rynku żywieniowym i ogólnie uznana za bezpieczną do stosowania w diecie człowieka.

Dawki stosowane u ciężarnych to przeważnie 200mg dziennie przez 4-12 tygodni.

Prowadzono również badania z zastosowaniem laktoferyny u młodych zdrowych osób z niedoborami żelaza, oraz sportowców. Porównując wchłanianie żelaza z laktoferyny z wchłanianiem siarczanu żelazawego (podawana dawka żelaza w obu przypadkach była taka sama), efekty były zbliżone. Testowano jednak stosunkowo niskie dawki żelaza/laktoferyny. Czas badania to 8tygodni. W innym badaniu u pacjentów z zaawansowaną chorobą nowotworową poddawanych chemioterapii, przez 12 tygodni oceniano parametry morfotyczne krwi, w tym ferrytynę, podając glukonian żelaza (125 mg dożylnie tygodniowo) lub laktoferynę (200 mg/dzień). Efekty były zbliżone.

Nie mamy obecnie zaleceń dotyczących stosowania laktoferyny w niedoborach żelaza, ale badania wyglądają bardzo obiecująco.

Laktoferyna- zastosowanie, kiedy może przynieść korzyści?

Sytuacje, w których przyjmowanie laktoferyny może przynieść korzystne efekty:

modulacja przewlekłego, alergicznego i urazowego stanu zapalnego
może bezpośrednio wpływać na komórki odpornościowe w jelicie, najprawdopodobniej poprzez receptory komórkowe, powodując reakcje ogólnoustrojowe
może mieć wartość terapeutyczną w leczeniu chorób autoimmunologicznych, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie jelita grubego, zapalenie mózgu i rdzenia, stwardnienie rozsiane i łuszczyca
może mieć zastosowanie jako terapia wspomagająca w terapii SARS-Cov2 (Covid)
Może być przydatny w leczeniu posocznicy lub martwiczego zapalenia jelit u wcześniaków
jest modulatorem wrodzonych odpowiedzi immunologicznych w drogach moczowych i ma potencjalne zastosowanie w nowatorskim projekcie terapeutycznym infekcji dróg moczowych
stanowi wsparcie dla zdrowia pochwy
możliwa terapia przeciw Candida albicans w jamie ustnej
ochrona przed Chlamydia trachomatis
leczenie zaburzeń smaku i węchu po chemioterapii
pozytywny wpływ na zdrowie jamy ustnej
w inhalacjach wspierająco dla zdrowia układu oddechowego
poprawa nawilżenia skóry