Promieniowanie gamma- co to jest? Jak długo aktywne są pierwiastki promieniotwórcze?

Z powodu obecnych wydarzeń na Ukrainie dostaję od Was sporo zapytań o promieniowanie i o płyn Lugola oraz właśnie o promieniowanie gamma. Pojawiają się informacje, że Rosjanie opanowali eklektrownię, że nad kompleksem budynków krążą samoloty, że może wystąpić zagrożenie… Donosicie, że w aptekach już się skończył. Pytacie, czy się w niego zaopatrzyć, albo, ile go dokładnie trzeba wypić i czy podawać dzieciom?

Po pierwsze kilka faktów

Wśród izotopów jodu najdłuższy czas połowicznego rozpadu, tj. 8 dni, ma jod 131, czyli tego dawno już w skażonej wybuchem glebie nie ma. Natomiast wśród innych, które po tylu latach mogłyby stanowić zagrożenie, wymienia się cez 137 (okres połowicznego rozpadu 30 lat), stront 90 oraz izotopy plutonu.

Czy warto się zabezpieczyć? Czy pić płyn Lugola ?

Takie postępowanie absolutnie nie jest w tej chwili potrzebne. Po pierwsze, dlatego, że obecnie niebezpieczeństwa nie ma. Po drugie- działanie płynu Lugola jest krótkotrwałe i ma sens jedynie w okresie bezpośredniego zagrożenia. Nie da się w ten sposób zabezpieczyć “na zapas”. Potem działanie mija i należałoby ponowić procedurę? Warto pamiętać, że spożycie jodu w tak dużych ilościach jakie zawiera wspomniany płyn Lugola może być dla wielu osób niebezpieczne. Może spowodować dużą nadczynność tarczycy a ta z kolei nawet zagraża życiu człowieka. Po trzecie- płyn Lugola zabezpiecza jedynie wchłanianiu przez pęcherzyki tarczycy właśnie tego jodu promieniotwórczego J131. A jak wspomniałam powyżej, jego w obecnie tam nie ma. Przed innymi pierwiastkami jod Was nie zabezpieczy.

A teraz ważne pytanie- skąd ja to wiem ?

Z tego samego źródła, z którego możecie dowiedzieć się i Wy. Są specjalne strony, które monitorują promieniowanie gamma.

Pierwsza, to strona polska, Państwowej Agencji Atomistyki. https://remap.jrc.ec.europa.eu/Simple.aspx

Druga, to REMAP, europejskie centrum monitoringu. Tu znajdziecie dane światowe. https://remap.jrc.ec.europa.eu/Simple.aspx

Obie strony są aktualizowane kilka razy dziennie. Informacje o promieniowaniu pokazywane są w mikrosivertach (uSv) na godzinę.

Jaka dawka promieniowania może być zagrożeniem?

Roczna dawka pochodząca z tak zwanego naturalnego tła promieniowania wynosi na świecie około 2,5 mSv (milisiverta). Tyle rocznie pochłania ludzki organizm. Obecnie wykazywane promieniowanie w Warszawie to 0,089 a w pobliżu wschodniej granicy 0,05 do 0,08 μSv/h  (mikrosiverta na godzinę).. Co ciekawe, wyższe jest przeważnie w zanieczyszczonym Krakowie oraz w Gdyni (łatwo możecie to sprawdzić, w tych miastach ikonki są w innym kolorze). W innych miejscach pomiarowych w kraju promieniowanie jest jeszcze niższe.

Po przeliczeniu podanych wartości wychodzi nam poniżej jednego mSv/rok. Przypomnę, że naturalne promieniowanie tła to 2,5 mSv/rok (to takie promieniowanie, które jest stale obecne).

Jednym słowem, badania stacji pomiarowych w Polsce i na świecie potwierdzają, że obecnie zagrożenia nuklearnego w Polsce nie ma.

Co powinniśmy więc robić?

Wiem, że sytuacja jest bardzo niestabilna, nerwy napięte jak postronki a każda wiadomość tylko napędza spiralę strachu. I agresorom częściowo o to chodzi. Zajęci szturmowaniem aptek w poszukiwaniu płynu Lugola, czy stacji benzynowych, pogrążeni w chaosie, będziemy łatwym celem. Łatwo będzie nami kierować za pomocą strachu. Łatwo będzie także nas zastraszać. Zamiast działać, pomagać, będziemy bezradnie nakręcać się strachem.

Spróbuj:

• Nie daj się zastraszyć i zmanipulować.
• Weryfikuj wszystkie wiadomości, zanim im zaufasz. Wiedzę czerp z wiarygodnych źródeł. Jeśli Cię to uspokoi, sprawdzaj samodzielnie pomiary promieniowania gamma.
• Nie pij płynu Lugola. To bez sensu.
• Jeśli chcesz i możesz, pomagaj innym, którzy są w gorszej sytuacji. Zarówno uciekinierom z granicy, czy walczącym, jak też swoim i bliskim i dzieciom, które nierzadko paraliżuje niewiedza i strach przed słowem “wojna”. Tłumacz, wspieraj i bądź. Daj innym od siebie tyle, ile możesz i nie porównuj się z innymi. Każdy działa po swojemu.
• Żyj. Doceniaj każdą chwilę i każdy dzień. Bądź z bliskimi. Oni też często czują się bezradni.
• Zadbaj o siebie, o dobry sen. Staraj się zarządzać stresem. Nie chcemy, by pogorszyło się Twoje samopoczucie i zdrowie.

O jodzie i płynie Lugola, wraz z dawkowaniem, oraz co znaczy promieniowanie gamma pisałam już tutaj: Czarnobyl oraz tu: płyn Lugola.