Jod. Pierwiastek niezbędny do produkcji hormonów tarczycy i prawidłowego rozwoju organizmu. Nawet do połowy XX wieku stwierdzano jego niedobór w niektórych krajach europejskich i nadal obserwuje się jego niedostatek w Afryce i Azji. Dlaczego to takie ważne, że aż prowadzone są badania pod kątem niedoboru jodu w populacji?

Profilaktyka jodowa 

Czyli uzupełnianie niedoborów jodu w organizmie zanim wystąpią objawy schorzeń wywołanych jego niedoborem.

Jodowanie

Wzbogacanie produktów żywnościowych tym pierwiastkiem nazywamy jodowaniem. Jodować można sól, odżywki dla niemowląt, wodę, mleko, pieczywo, a także, pośrednio- paszę dla zwierząt, nawóz, czy środki konserwujące pożywienie.

Dlaczego to robimy?

Okazuje się, że w przeciętnej diecie jest tego pierwiastka za mało. Dzieje się tak, gdyż ubogo występuje w naszej wodzie pitnej oraz glebie. Skoro nie ma go w glebie, to i w roślinach będzie go brakło, a w konsekwencji również spożywające je zwierzęta nie będą miały go za wiele. Na końcu łańcucha pokarmowego jesteśmy my… Niedobór jodu prowadzić może do powstania wola.

Czy niedobór jodu to częsty problem?

Według WHO niedobór jodu może mieć ponad dwa miliardy osób, w tym 300 milionów dzieci.

Dlaczego tak ważna jest profilaktyczna suplementacja jodu?

Nie chodzi tu tylko o walory estetyczne, czyli zapobieganiu powiększeniu się tarczycy i powstawaniu widocznego “gulaja” na szyi. Skutki mogą być poważniejsze. Zależy to od naszego wieku a także stopnia niedoboru jodu. Może być on lekki, umiarkowany albo ciężki. Ponieważ jod stanowi podstawowy składnik do produkcji hormonów tarczycy jego braki skutkują zmniejszeniem produkcji hormonów, a więc powodują niedoczynność tarczycy.
Ta z kolei wpływa negatywnie na naszą płodność, zmniejsza prawdopodobieństwo zajścia w ciążę, a także rozwój człowieka. U dzieci efektem może być opóźnienie rozwoju umysłowego i zahamowanie wzrostu. Niedobór jodu u ciężarnych to większe prawdopodobieństwo wystąpienia matołectwa oraz zwiększenie ryzyka zgonu niemowląt w ogóle.
Mała ilość jodu w pożywieniu zwiększa również ryzyko powstawania guzków tarczycy. Pierwiastek ten ma działanie przeciwutleniające, co oprócz działania przeciwzapalnego ma też efekt antynowotworowy. Dzięki suplementacji zmniejszamy ryzyko wystąpienia raka pęcherzykowego tarczycy oraz powikłań po ewentualnym skażeniu jądrowym.

Jakie stąd wnioski dla przeciętnego “zjadacza chleba” (z solą jodowaną) ?

Profilaktyka jodowa jest konieczna w naszym regionie i ma istotne znaczenie dla każdego, szczególnie kobiet w ciąży i małych dzieci. Pamiętać jednak należy, że nadmiar jodu może również być bardzo szkodliwy (choroba Hashimoto!). Nie jest więc dobrym pomysłem (tak ostatnio modne) przedawkowywanie preparatów zawierających jod.

O jodzie więcej czytaj tu

ps. Na zdjęciach jest jodyna, preparat jodu służący do dezynfekcji, nie użytku wewnętrznego.

po więcej informacji możesz zajrzeć do podręczników m.in. Wielka Interna Endokrynologia, Rozpoznawanie i leczenie chorób tarczycy- (szczególnie rozdziały dr Jastrzębskiej i Gietki-Czernel), oraz do http://www2.mz.gov.pl/wwwfiles/ma_struktura/docs/zal_penjodu_19042010.pdf,  http://www.pis.gov.pl/userfiles/file/BZ/badanie%20zywnosci/jod%20w%20soli.pdf,  http://www.iccidd.org/cm_data/2009_Szybinski_Iodine_prophylaxis_in_Poland_in_the_light_of_the_WHO_rec_on_reduction_of_he_daily_saly_intake_ED.pdf