You are currently viewing Czy podatek cukrowy wprowadzono z troski o nasze zdrowie?
cukier, podatek cukrowy, opłata cukrowa, soda tax, pączek, cukrzyca, otyłość, cena napojów, doktormagda

Czy podatek cukrowy wprowadzono z troski o nasze zdrowie?

Od pierwszego stycznia 2021r obowiązuje nas tak zwana “opłata cukrowa” czyli podatek cukrowy

Jaki skutek ma opłata cukrowa?

Powoduje ona zwiększenie cen za napoje z dodatkiem cukrów będących monosacharydami lub disacharydami a także płynnych produktów spożywczych zawierających te związki chemiczne, inne substancje słodzące oraz mających w składzie kofeinę lub taurynę.

Generalnie więc podatek cukrowy dotyczy napojów z dodatkiem cukru lub substancji aktywnych  – kofeiny lub tauryny.

Od teraz jeśli przysłowiowy Kowalski ma ochotę spożyć tego typu produkt musi dopłacić do tej przyjemności pewną sumę, która wchodzi w skład jego ceny. Kwota ta jest odprowadzana w większości na konto NFZ, zaś częściowo do budżetu państwa.

Czego nie dotyczy podatek cukrowy?
  • suplementów diety
  • wyrobów medycznych
  • żywności specjalnego przeznaczenia medycznego, preparatów żywienia dla niemowląt i małych dzieci, lub do kontroli masy ciała
  • soków, w których udział masowy soku owocowego, warzywnego lub
    owocowo-warzywnego wynosi nie mniej niż 20% składu surowcowego oraz
    zawartość cukrów jest mniejsza lub równa 5 g w przeliczeniu na 100 ml napoju
  • mleka i jego przetworów
  • roztworów węglowodanowo- elektrolitowych (tak zwanych “izotoników”)
Jak wyliczany jest podatek cukrowy?
  • opłata 50 groszy za każdy  litr napoju z dodatkiem cukru lub substancji słodzącej (zawartość cukrów w ilości równej lub mniejszej niż 5 g w 100 ml napoju)
  • dodatek 10 gr za litr napoju z dodatkiem substancji aktywnej
  • dodatkowe 5 gr za każdy gram cukru powyżej 5 gram na 100 ml
  • zawartość cukrów w 100 ml zaokrąglana jest “w górę” do pełnego grama
  • maksymalna wysokość opłaty wynosi 1,2 zł w przeliczeniu na 1 litr napoju
Na co przeznaczone są zyski z podatku cukrowego?
  • 96,5% przychód Narodowego Funduszu Zdrowia;
  • 3,5% dochód budżetu państwa

Z tego podatku NFZ ma przeznaczyć środki na poprawę stanu zdrowia, profilaktykę, edukację, poprawę stanu zdrowia, szczególnie z powodu  chorób związanych z nadwagą i otyłością.

Dlaczego wprowadzono podatek cukrowy?

W uzasadnieniu napisano, że ma to sprzyjać prozdrowotnym wyborom konsumentów, wspieraniu zachowań prozdrowotnych w społeczeństwie oraz aktywności fizycznej dzieci i młodzieży, ponieważ:

-cukier jest zły, szkodzi naszemu zdrowiu, sprzyja nadwadze i otyłości, oraz powikłaniom z tego wynikającym (sercowo-naczyniowym, nowotworom, cukrzycy typu 2)

-już od dzieciństwa warto nabywać odpowiednie nawyki -polskie dzieci są zaliczane od kilku lat do najszybciej tyjących w Europie!

-otyłość to niezależna jednostka chorobowa, nie tylko stanowiąca czynnik ryzyka wystąpienia wielu chorób przewlekłych

-częstość występowania nadwagi i otyłości rośnie w Polsce zastraszającym tempie

-słodkie napoje zwiększają apetyt i poprzez ich spożycie podwyższamy ogólną kaloryczność posiłków

-włączenie do codziennej diety porcji słodzonego napoju (150 kcal),
na przestrzeni roku może spowodować wzrost masy ciała nawet o prawie 7kg!

-na całym świecie otyłość zwiększyła się prawie trzykrotnie od 1975 roku

Intencją ustawodawcy jest więc obniżenie konsumpcji cukrów prostych przez Polaków w postaci napojów w celu polepszenia sytuacji zdrowotnej i zapobieganiu chorobom spowodowanym spożywaniem nadmiernych kalorii. Metodą ma być zniechęcenie  obywateli do tych produktów poprzez ich wysoką cenę. Uzyskane środki mają służyć poprawie świadczeń medycznych oraz działaniom profilaktycznym.

Warto wspomnieć, że na całym świecie podejmowane są próby zmiany sposobu odżywiania obywateli na bardziej prozdrowotny. Każdy kraj organizuje to po swojemu. Przykładem, na który powołuje się WHO jest sukces “soda tax” w Meksyku. Tam za pomocą podatku udało się zmniejszyć spożycie słodzonych napojów o 10%, przy czym duży odsetek stanowili najbiedniejsi.

Czy podatek cukrowy jest remedium na problemy zdrowotne?

Moim zdaniem, średnio. Idea jest słuszna, jednak samo zmniejszenie ilości spożywanych pustych kalorii to mały wycinek z grzechów złego żywienia. Obejmuje on tylko jeden element: cukry proste. Tymczasem pierwsze propozycje wskazywały konieczność opodatkowania całej, tzw. niezdrowej żywności. Pierwotnie postulowano wprowadzenie dodatkowych opłat nie tylko za napoje lecz i inne wysokokaloryczne produkty, zawierające określoną ilość cukru, namiar soli, syrop glukozowo-fruktozowy czy tłuszcz palmowy. Miałoby to sprzyjać zamianie składników na zdrowsze odpowiedniki oraz wspierać polską gospodarkę, choćby przez wzrost użycia oleju rzepakowego. Myślę, że miałoby to większy sens.

O ile sam wzrost cen ma szansę ograniczyć spożycie niezdrowej żywności i wymusić zmianę nawyków żywieniowych w społeczeństwie to do zrozumienia jej sensu potrzebna jest jeszcze właściwa kampania tłumacząca cele tego programu. Mam nadzieję, że pozyskane z tego podatku środki zostaną przeznaczone w odpowiedniej ilości na te cele oraz rzeczywiście na wsparcie systemu zdrowia. Oby skutek przyniósł oczekiwany efekt, bo innych, obocznych następstw może być wiele. Istnieją na przykład symulacje sugerujące, że opłata cukrowa może spowodować podwyższenie cen także wód mineralnych. Z jednej strony ich producenci, którzy przeważnie mają w swojej ofercie również napoje słodzone będą szukać w ten sposób zysków, z drugiej strony woda stanie się zapewne bardziej popularna, co umożliwi podwyżkę jej cen.

Jak będzie? Zobaczymy.

WHO
Ustawa o o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów
konsumentów
pulsmedycyny.pl
money.pl
biznes.wprost.pl

Ten post ma jeden komentarz

Dodaj komentarz